وظایف حسابدار در انواع کسب و کارها

اینکه ما بدانیم به عنوان یک حسابدار چه وظایفی داریم و یا به عنوان مدیر یک مجموعه بدانیم نیروهای مستقر در واحد مالی باید چه وظایفی را انجام دهند در کیفیت کار حسابدار بسیار اهمیت دارد . حسابداری فقط ثبت اسناد و یا صدور فاکتور فروش و یا واریز و برداشت وجه نیست حسابداری فقط نگهداشت حساب اشخاص و یا مشتریان نیست حسابداری نگهداری مواد و کالای در انبار نیست و تشخیص موجودی در انبار . حسابداری فقط ارسال صورت معاملات فصلی و یا اظهارنامه ارزش افزوده و یا ارسال لیست بیمه و یا ارائه تمام گزارشات قانونی به ارگانهای دولتی نیست حسابداری خیلی فراتر از این وظایف است.

یک حسابدار حرفه ای و وظیفه شناس می داند این موارد فقط قسمتی از وظایف اصلی حسابدار است و وظیفه اصلی یک حسابدار ارائه گزارشات و تحلیل انهاست لذا تحلیل حسابها و گزاشات و اطالاعات مالی جزو وظایف اصلی یک حسابدار و مدیر مالی حرفه است که متاسفانه کمتر از هرچیزی به ان پرداخته می شود .

اگر به تعریف حسابداری بپردازیم می بینیم که حسابدار مسئول جمع آوری اطلاعات تجزیه و تحلیل ان ها و ثبت در دفاتر و ارائه گزارشات مالی می باشد. 

یک  حسابدار باید بتواند به جمع اوری اطلاعات بپردازد حسابدار باید بداند این اطلاعات را از کجا بدست اورد چگونه بدست اورد . طراحی سیستم مالی در چنین شرایطی به کمک حسابدار می اید زمانی که نقطه ابتدا و انتهای یک سیستم مشخص باشد قطعا بدست اوری اطلاعات مورد نیاز کار بسیار راحتی خواهد بود .در فصلهای بعد در خصوص طراحی سیستم مالی مفصلا توضیح خواهیم داد. بعد از جمع اوری اطلاعات نوبت به ثبت انها در دفاتر و سیستم های حسابداری می رسد اینکه تمامی اطلاعات موجود دقیق درست و کامل در سیستم ها ثبت شوند از هنرهای یک حسابدار حرفه ایست . 

در همینجا باید گفت اطلاعات بسیاری هست که یک حسابدار باید جمع اوری نماید از جمله اطلاعات انبار از سیستم انبار و مشاهده عینی موجودی ها و روند ثبت اطلاعات در انبار ها – اطلاعات بانکها – حسابهای اشخاص – امور اداری و پرسنلی – نحوه معامله و خرید و فروش شرکت – سهامداران – نحوه قراردادهای پیمانکاران – حقوق و دستمزد پرسنل – قوانین حاکم بر 

شرکت ، ایین نامه ها ،دستورالعملها، اینها نمونه هایی از منابع اطلاعاتی هستند حتی در متن صورتحجلسات هیات مدیره و جلسات مدیریت و گزارشات مربوط به کارکرد های کارمندان بخش تولید و اداری منابع غنی اطلاعاتی هستند .

به طور خلاصه تک تک فرایندهای تولید ،بازرگانی ، اداری دارای اطلاعات نهفته ای هستند که تنها یک حسابدار حاذق می تواند انها را رد یابی و استخراج نماید.

بعد از وظیفه جمع اوری اطلاعات وظیفه بعدی، ثبت و نگهداری اطلاعات می باشد قطعا جمع اوری اطالاعات بدون بایگانی و ارشیو انها براساس نظم خاص هیچ ارزشی نداشته و این اطلاعات که با زحمت فراوان بدست امده است اگر ارشیو درست و اصولی نداشته باشد معدوم و مفقود می گردد 

در انبوهی از مدارک به دست فراموشی سپرده می شود .لذا نگهداری و طبقه بندی انها بسیار مهم و حیاتی میباشد البته در این خصوص در کتاب قانون تجارت نیز برای نگهداری دفاتر و اسناد مالی به مدت حداقل ده سال تاکید گردیده است .

در این زمینه ذکر این نکته ضروریست که بر خلاف نظر عموم که عقیده دارند حسابداری شغل انسانهای دورنگرا ست که از صبح که ساعت شروع کار است تا پایان ساعت کاری در درون اتاق خود پشت سیستم و انبوهی از پرونده ها و پوشه ها نشسته و سیستم حسابداری خود را به روز میکند و در دفاتر ثبت می کند باید گفت اتفاقا حسابداری یک شغل همه جانبه است یک حسابدار باید بتواند با تمامی قسمتهای یک شرکت ارتباط موثر و مفید و سازنده ایجاد کند حسابدار باید باواحد بازرگانی برای تجزیه و تحلیل مشتریان مطالبات انها و وصول چکهای مشتریان و پیگیری چکهای برگشتی و…. ارتباط برقرار کند چه بسا که حتی اگر اطلاعات مالی نباشد واحد فروش با مشکل مواجه خواهد شد همچنین واحد تامین و خرید نیز بسیاری از اطلاعات مورد نیاز خود را از واحد مالی تامین می کند .

واحد انبارها و رسیدها و حواله های انبار- گزارشات تولید و تجزیه و تحلیل مواد مصرفی و محاسبه ضایعات متعارف تولید و میزان بها تمام شده کالای ساخته شده برای واحد مهندسی فنی و سیاستهای فروش و رقابت در بازار همگی از گزارشات مالی استخراج می گردد.که مستلزم ارتباط تنگاتنگ حسابداری با دیگر واحدهاست .

لذا یک حسابدار علی الرغم فرهنگ جامعه و شخصیت سنتی یک حسابدار قدیمی می بایست فردی فعال پویا و بسیار اجتماعی و مردمی باشد تا بتواند با مشتریان فروشندگان مدیران پرسنل و دیگر اشخاص و شرکتهایی که به نوعی با شرکت در ارتباط هستند  ارتباط موثر برقرار نماید و گزارشات و اطلاعات مربوطه را اخذ نماید.

همانگونه که اشاره کردیم علاوه بر جمع اوری اطلاعات نگهداری و ثبت اطلاعات نیز به همان اندازه مهم و ضروری است .

در این خصوص بحث بایگانی ، اندیکاتور، اتوماسیون اداری و نرم افزار حسابداری اهمیت پیدا میکند که به توضیح تک تک تنها خواهیم پرداخت .

بایگانی 

براساس تعریف لغت نامه دهخدا بایگانی یعنی: نام دائره ای در ادارات دولتی و بنگاههای ملی که اعضاء آن مأمور ضبط و نگاهداری پرونده ها و نامه ها هستند و بهنگام مراجعه آن اسناد را در اختیار مراجعان میگذارند.

بایگانی در لغت به معنای ضبط، طبقه‌بندی اسناد یاد شده است. در مفهوم نیز بایگانی به ضبط و نگهداری تمامی سوابق، اسناد و مدارک عمومی، تاریخی و … توسط ادارات دولتی و خصوصی، مؤسسات و … گفته می‌شود.

لذاامر بایگانی به معنای طبقه بندی و نگهداری اسنادو مدارکی که با نظم خاصی همراه  است. یکی از بخشهای مهم حسابداری که اکثر قریب به اتفاق حسابداران از ان بیزارند بخش بایگانی است

چراکه کار بسیار وقت گیر و خسته کننده است .اما اگر می دانستید که چقدر حیاتی و کمک کننده است و گاها” شرکت را از مصیبت  و به فنا رفتن نجات می دهد به ان توجه ویژه مبذول میداشتید.ولی بایگانی در حسابداری شامل چه مواردی می باشد. 

1. بایگانی اسناد حسابداری 
2. بایگانی پرونده های مالیاتی 
3. بایگانی پرونده های پرسنلی و حقوق و دستمزد و تسویه حساب های انها
4. بایگانی پرونده شکایات پرسنل در اداره کارو رفاه اجتماعی 
5. بایگانی قراردادهای پیمانکاری چه پیمانکار باشید چه کارفرما
6. بایگانی قراردادهای فروش
7. بایگانی فاکتورهای خرید-فروش 
8. بایگانی اسناد و اوراق تضمینی 
9. بایگانی پرونده های مربوط به تامین اجتماعی

10-بایگانی مربوط به گزارشات سود و زیان سالانه ومبانی محاسباتی انها

11-بایگانی نامه ها ، رسیدها، دستورات مدیریت و کلیه واحدها به واحد مالی

12-بایگانی صورتهای مالی به طور سالانه و بایگانی مبانی محاسباتی انها

13-بایگانی مدارک ثبتی شرکت ازجمله اگهی تاسیس-اساسنامه –صورت جلسات و…

توضیح مختصری در خصوص بایگانی اسناد خدمتتان ارائه می گردد.

1-بایگانی اسناد باید به ترتیب شماره و به طور روزانه باشد به طوریکه شماره های اسناد پشت سر هم بوده و تقدم و تاخر نداشته باشد .

2-اسناد بایگانی شده در زونکن های مخصوص اسناد بایگانی شده و در پشت زونکن شماره سند اول و تاریخ ان و شماره سند اخر و تاریخ ان درج شده باشد

3-زونکن ها شماره گذاری شود.

4-تمامی اسناد می بایست دارای ضمایم مرتبط باشند. و هیچ ثبتی بدون مدرک نباشد.

5-تمامی اسناد به امضا مدیر عامل و صاحب امضای شزکت و همچنین امضا مدیر مالی شرکت رسیده باشد.

6-زونکن های هرسال جداگانه با رنگهای متفاوت باشند .

7- تمام اسناد موجود در سیستم حسابداری روکش شده و با ضمایم در زونکن درج شده باشد.

8- اگر سندی پرینت شد و در زونکن قرار گرفت وبه  امضای مدیران ارشد رسیده بود تحت هیچ شرایطی توسط حسابدار نباید ویرایش و حذف شود .

9-ضمایم اسناد همگی اصل بوده  و از ضمیمه کردن مدرک کپی تاجای ممکن خودداری نمایید.

10-پرینت تمام اسناد حتی سند افتتاحیه و اختتامیه در بایگانی اسناد ضروریست.

11-ارسال اسناد حسابداری در ماژول های مختلف مثل دریافت پرداخت یا خزانه –حقوق و دستمزد – انبار –فروش –تدارکات و… و ارسال انها در سیستم حسابداری ضروریست.

به طور خلاصه بایگانی در حسابداری تا حد زیادی بستگی به سلیقه و ظرافت حسابدار دارد و تا حد زیادی خلاقیت وی را می طلبد .اما به تجربه به من ثابت شده هرچقدر یک حسابدار بایگانی قوی تر – کامل تر – دقیقتر- جزئی تر –و منظم تر داشته باشد قطعا در کارش هم موفقتر خواهد بود . پس بایگانی خود را دست کم نگیرید.

یکی ار اهمبت های بایگانی مستند سازی است چه بسا نامه ها دستورات ضد و نقیض و دستورالعمل های مختلفی به واحد مالی از طرف مدیریت واشخاص مافوق –سهامداران و …. داده میشود که ممکن است چند روز بعد حسابدار به دلیل اجرای بعضی از قوانین و یا فسخ یکسری از قوانین دیگر مورد مواخذه قرارگیرد .که با داشتن نامه های امضا شده و بایگانی انها و ارائه به مقام مافوق مبنی بر اینکه فلان شخص دستور داده است و درخواست فلان کار را کرده می تواند خود را تبرئه سازد . حتی گاهی در موارد بسیار مشاهده شده خود شخص مدیر عامل دستوری داده و بعد فراموش کرده و بعد حسابدار را شماتت نموده که چرا فلان کار را انجام داده  و یا انجام نداده است که در این گونه موارد فقط نامه امضاشده شخص مدیر که حسابدار انرا بایگانی نموده به داد حسابدار مطلوم می رسد.

یکی دیگر ار فواید بایگانی در حسابداری این است که در صورت تغییر شخص حسابدار نفر جدیدی که کار را برعهده می گیرد بهتر و راحتتر می تواند ادامه کار را انجام دهد.پس ایجاست که وطیفه  مدیریت برای واحد مالی  قابل توجه بسیار است که بخواهد حسابدار بیش از پیش به بایگانی اسناد پرداخته و انرا کامل نماید.چراکه نداشتن اسناد روکش شده و اسناد با ضمایم ناقص در صورتی که حسابدار عوض شود و یا به هر دلیلی قادر به ادامه همکاری نباشد ضربه مهلکی بر پیکره سازمان خواهد زد .از طرف دیگر در صورتیکه سیستم نرم افزاری حسابداری دچار ایراد گردد و یا کلا از دسترس خارج شود و یا پاک شود دستیابی به اسناد حسابداری که روکش ندارند غیرممکن بوده و بسیاری از سوابق از بین خواهند رفت و این برای یک واحد مالی یعنی فاجعه .

لذا شدیدا توصیه می شود روکش های اسناد به طور مرتب گرفته و ضمایم پیوست شده و بایگانی گردد.

 بایگانی مدارک و تکمیل پرونده مالیاتی 

یکی دیگر از وظایف حسابدار تکمیل پرونده مالیات است به طوریکه برای این منظور باید برای هرسال مالی جداگانه پرونده مالیاتی ایجاد کند این پرونده شامل موارد ذیل می باشد:

1. اظهارنامه مالیاتی عملکرد
2. مبانی محاسبات اظهارنامه از جمله جدول استهلاک – جدول بها تمام شده – جدول گردش کالا و مواد – تراز ازمایشی – تراز کل – تراز معین و تفصیل در صورت امکان و …
3. اظهارنامه های ارزش افزوده – پرداختی های مربوط به هر اظهارنامه هر دوره 
4. مبانی محاسباتی اظهارنامه ارزش افزوده به صورت فصلی و هرسه ماه یکبار
5. صورت معاملات فصلی هر دوره – مبانی محاسباتی هر دوره 
6. برگه تشخیص مالیات عملکرد هر دوره 
7. برگه های تشخیص مالیات ارزش افزوده هر سال 
8. برگ های تشخیص مالیات حقوق هر سال 
9. برگه های مطالبه مالیات تکلیفی هر سال 

10-برگه های اعتراض به مالیات عملکرد – حقوق – تکلیفی به تفکیک سال 

11-مبانی تشخیص مالیات هر سال (این مالیات میتواند مالیات عملکرد باشد و یا حقوق و یا ارزش افزوده و یا تکلیفی )

12-تمامی مکاتبات و رسیدهایی که با سازمان امور مالیاتی انجام شده است .

13- صورتهای مالی حسابرسی شده شرکت به تفکیک هرسال و جداول محاسباتی و کاربرگهای مربوط به هر صورت مالی 

چیزی که در این خصوص اهمیت دارد این است که حتما باید این موارد به تفکیک سال صورت گیرد و از به هم ریختگی این مدارک جدا بپرهیزید.

بایگانی مدارک بیمه و سازمان تامین اجتماعی 

در این پرونده می بایست کلیه مدارک تامین اجتماعی بایگانی گردد. این موارد عبارتند از :

1. لیست های تامین اجتماعی پرسنل به طور ماهانه مربوط به هر سال جداگانه 
2. فیش های تامین اجتماعی که به سازمان پرداخت می گردد که انها هم به طور ماهانه و به تفکیک هر سال جداگانه بایگانی می شود .
3. سوابق اعلامیه بدهی های تامین اجتماعی 
4. اعتراض هایی که شرکت به اعلامیه های بدهی انجام داده است ( در خصوص اعتراض ها بایدگفت حتما این اعتراض ها باید دارای شماره دبیرخانه از سازمان باشند چراکه اعتراض های بدون شماره دبیرخانه سازمان هیچ گونه ارزشی ندارند.)
5. مفاصاحساب های تامین اجتماعی در صورت داشتن مفاصا حساب 
6. کسورات بیمه تامین اجتماعی که توسط کارفرما از صورت وضعیت ها کسر میشود. (در صورت داشتن قرار داد پیمانکاری)

بایگانی مدارک ثبتی شرکت 

بدیهی است اصل کلیه اسناد ثبتی و حقوقی شرکت باید در جای امن و مطمئن نگه داری شود  و اگر چیزی در حسابدای بایگانی میشود حتما به صورت کپی یا کپی برابر با اصل باشد

چرا که اصل این مدارک بسیار مهم و حیاتی بوده و بهتر است در محل مخصوص نگهداری شود

از جمله این موارد عبارتند از :

1. دفاتر قانونی شرکت از جمله دفتر روزنامه و کل 
2. اساسنامه شرکت 
3. صورت جلسات هیات مدیره 
4. صورت جلسات عمومی به طور فوق العاده 
5. اخرین اگهی تغییرات در روزنامه رسمی 
6. اخرین اگهی تغییرات شرکت در روزنامه کثیرالانتشار
7. کلیه تغییرات ثبتی شرکت به صورت رسمی و ثبت شده 
8. اظهارنامه ثبتی اشخاص حقوقی و یا حقیقی
9. کلیه اسناد ملکی و یا قول نامه ها و یا مدارک خرید دارایی های شرکت

10-کلیه کپی مجوزات شرکت مثل جواز کسب – پروانه بهره برداری – کارت بازرگانی –پروانه بهداشتی – مدارک عضویت شرکت در سازمانها و موسسات و یا ارگانها و انجمن ها –و..

11-کلیه دستورالعملها و یا ایین نامه های شرکت 

بایگانی قراردادها

قرارداد هاشامل قرارداد شرکت با افراد و شرکتها ی دیگر بوده مانند کارفرمایان و یا قراردادهایی که دیگران با شرکت طرف قرارداد هستند مانند کارکنان 

برای هرکدام از این دسته ها باید بایگانی مرتب و منظم و کاملی داشت که شامل موارد زیر هستند:

بایگانی قرار داد های کارفرمایان :

1-اصل و کپی قرار داد

2- رسید چکهای تضمین

3- تصویر ضمانت نامه ها و چکهای تضمین

4-کلیه نامه ها و صورت وضعیت های ارسالی به کارفرما

5-فیش های واریزی وجه از سوی کارفرما

1. مفاصاحسابهای تامین اجتماعی 

8-فاکتورهای صادر شده برای کارفرما

بایگانی قرار داد ها ی پرسنل :

1. مدارک شناسایی شخص 
2. فرم درخواست کار 
3. فرم قرار داد های پرسنل
4. فیش های حقوق 
5. برگه های مرخصی 
6. توبیخات و تشویقات 
7. فرم ماده 90تامین اجتماعی مبنی بر گواهی سلامت پرسنل
8. ازمایشات عدم اعتیاد
9. گواهی عدم سوئ پیشینه
10. فرم تعهد به خدمت 
11. سوابق تحصیلی 
12. رسید تضامین تحویلی به شرکت 

نکته قابل توجه در خصوص بایگانی مدارک فوق این است که تمامی مدارک دریافت  پرداخت و تضامین و کلیه رویدادهای مالی بادی د اسناد مروطه ضمیمه باشند ولی حسابدار به خاطر دسترسی سریعتر به اطلاعات می تواند انها را به طور مجزا بایگانی نماید تا در صورت نیاز سریعا به انها دسترسی داشته باشد.

این موارد صرفا شامل موراد فوق نیست بلکه هرجا که حسابدار لازم بداند که می تواند به طور منظم بایگانی مدارک را انجام دهد می تواند این کار را انجام دهد و فرمول خاصی در این زمینه وجود ندارد .چیزی که حایز اهمیت است اینکه هربار که شما مدارکی از بایگانی برمیدارید سرعا یک نسخه جایگزین بگذارید . به دلیل حجم بالای درخواست مدارک به خصوص مدارک مربوط به کارفرما ممکن است در طی روز شما چندین بار به زونکن مدارک مراجعه کنید و مدارکی را بردارید ولی باید اینرا مد نظر قرار  دهید که حتما نسخه را در زونکن قرار دهید ویا سریعا یک نسخه دیگر در بایگانی بگذارید.

باز هم تکرار می کنیم که نحوه بایگانی و نظم و ترتیب حاکم بر ان صرفا به ذوق و سلیقه حسابدار بر می گردد.

 انتخاب نرم افزار حسایداری :

در گذشته عملیات نگهداری حساب ها ، دفاتر و اسناد مالی شرکت ها و کسب و کارها به صورت دستی انجام می شد. این کار علاوه بر صرف وقت بسیار، خالی از اشتباه هم نبود. امروزه استفاده از نرم افزارهای حسابداری و خودکار شدن بسیاری از ثبت های مالی علاوه بر صرفه جویی در وقت، تا حد بسیار زیادی از بروز اشتباهات در حساب و کتاب مالی نیز جلوگیری می‌کند

اما یک نرم افزار حسابداری مناسب دارای چه امکاناتی است ؟

مسلما هر کس برای خود ایده هایی برای انتخاب یک نرم افزار مالی خوب در ذهن دارد. انتخابی که اگر به درستی انجام نشود، ممکن است موجب تضعیف موقعیت شغلی یا از رفتن آن شود. حتی ممکن است انتخاب نادرست نرم افزار حسابداری و مالی ، فعالیت عادی شرکت را دچار اختلال یا حتی توقف کند. در واقع نرم افزار حسابداری می‌تواند بسیاری از راه های مفید برای مدیریت وظائف مالی را در شرکت شما ایجاد نماید.

در انتخاب یک نرم افزار حسابداری این نکات  اساسی باید مد نظر قرار بگیرد:

هنگام تصمیم گیری درباره انتخاب و خرید نرم افزار مالی ، باید موارد کلی زیر را مد نظر قرار دهید :

 پیش از خرید نرم افزار حسابداری، نیازهای خود را مشخص کنید تا ماژول مورد نظر انتخاب شود و از پرداخت هزینه های اضافی جلوگیری شود.
حتما در هنگام تهیه نرم افزار مالی با کارکنان واحد مالی و فروش خود صحبت نمایید و توقعات آنها را درباره نرم‌افزار درخواستی بدانید.
برای خرید نرم افزار با کسانی که صاحب تجربه در این امر هستند مشورت کنید.
 نرخ رشد کسب و کار خود را در نظر بگیرید تا مرتب نیاز بروزرسانی نرم افزار و پرداخت هزینه های پیش بینی نشده نشوید.

همچنین دقت کنید که نرم افزار مالی مذکور باید دارای ویژگی های اصلی از قبیل موارد زیر باشد :

 طراحی شده توسط برنامه نویسان با تجربه و نیز تحت نظر کارشناسان خبره حسابدرای و مالی باشد.
 نیازتان را در بالاترین سطح برآورده کند و کمترین نیاز را به آموزش داشته باشد.
 امنیت بالا داشته و مطابق با استانداردهای امنیت شبکه باشد.
 نصب و راه اندازی آن ساده باشد.
 محیطی کاربر پسند و بدون پیچیدگی داشته باشد.
 امکان تعیین سطح دسترسی و کنترل عملیات کاربران را دارا باشد.
 داشبورد جامع و همه کاره داشته باشد تا دسترسی لحظه ای به اطلاعات امکان پذیر باشد.
 نه تنها مناسب نیازهای فعلی سازمان، بلکه مناسب نیازهای آتی نیز باشد.
 قابل بسط و گسترش باشد.
 گزارشات پیش بینی شده استاندارد و صحیح و نیز امکان گزارش سازی به صورت سفارشی داشته باشد.
 قابلیت اتصال به بانک اطلاعاتی سایر نرم افزارها و نیز سخت افزارهای مورد نظر شما را داشته باشد.
 امکان تهیه نسخه پشتیبان از اطلاعات وارد شده به صورت خودکار و دستی دارا باشد.
مرکز آموزش و خدمات پس از فروش قوی و آماده به خدمتی داشته باشد.

به طور خلاصه در خرید نرم افزر حسابداری باید گامهای زیر مدنظر قرار گیرد:

کدینگ حسابها:

بعد از خرید نرم افزار حسابداری نوبت به ایجا کدینگ حسابداری می رسد. نکته مهم در ایجاد کدینگ حسابداری این است که حسابها بر اساس گروه بندی و کل و معین و تفصیل حتما مطابق با استاندارد حسابداری باشد (رجوع شود به صفحات قبل توضیح مربوط به گروه بندی حسابها ) یعنی حسابها بر اساس نقدینگی به دارایی های غیر جاری – دارایی های جاری – حقوق صاحبان سهام و بدهی های غیر جاری و بدهی های جاری دسته بندی شوند .

برای اینکه بتوانید ذهنیت خوبی ایجاد کنید می توانید به نشریه 166 مربوط به تهیه صورتهای مالی مراجعه نمایید .در این نشریه صورت وضعیت مالی را مورد مطالعه قرار دهید تا بتوانید کدینگ حسابهای خود را بر اساس ان بچینید که کاملا مطابق با استاندارد 1 حسابداری می باشد برای اطلاعات بیشتر از ارائه صورت وضعیت مالی و نحوه ترتیب حسابها به استاندارد شماره یک حسابداری اصلاحیه سال 1398 مراجعه فرمایید .

در شکل بالا شما به طور کامل با سرفصلهای کدینگ حسابها اشنا می شوید انچه که در این تصویرمشخص است این است که ما حصل این طبقه بندی رسیدن به یک بها تمام شده درست و اصولی است .که با طبقه صحیح حسابها به ان نائل می شویم .

به طور مشروح باید گفت :چینش پایه حسابداری یکی از مهم ترین گام ها و فعالیتهایی است که هر حسابدار خبره در آغاز کار مکانیزه نمودن حسابداری بر می دارد. هر کدام از ما حسابداران، سالهای متمادی بارها وبارها تعریف حسابداری را بعنوان اولین کلام از زبان حسابداری ، شنیده و آموخته ایم و بارها تکرار کرده ایم.  اما آنجا که این تعریف را با تمامی وجود لمس می کنیم ، جایی است که می خواهیم ساختار بندی و پیاده سازی یک نرم افزار را انجام دهیم ، آنجا که برای اولین بار ، باکدینگ خالی یک نرم افزار مواجه می شویم .

بیاد صائب تبریزی

 “خشت اول گــر نهد معمار کج              تا ثــریا می رود دیـوار کج ”  .

یکی از مهمترین اهداف استفاده از نرم افزارها ، دریافت گزارشات مالی جهت بررسی ، وضعیت بنگاه اقتصادی و نیز میزان ، انعطاف پذیری مالی آن است. مدیران با استفاده از این گزارشات ، می توانند برای شرکت ها برنامه ریزی های استراتژیک انجام داده و در جهت رسیدن به اهداف سازمان، اولویت بندی نمایند. تمامی گزارشات بر مبنای داده های وارد شده و اطلاعات بدست آمده پس از پردازش آنها می باشد.

برای اخذ گزارشات مالی دقیق ، می بایست داده ها در سرفصلهای مناسب درج گردند. این سرفصل ها در نرم افزارهای مالی تحت عنوان “کدینگ” شناخته می شوند. کدینگها دارای ساختار درختی بوده و در سطوح پایین تر ، اطلاعات به تفکیک و جزئی تر درج می گردند.

اهمیت کدینگ

پیاده سازی صحیح کدینگ های حسابداری از اهمیت بسزایی برخوردار است.

ساختارکدینگ ها مسیر درج اطلاعات و ردیابی آنها می باشند.

هر کد حساب، شناسنامه ی  اطلاعات و ارقام  مندرج در آن است.

این کد ها ماهیت حسابداری این اطلاعات را نشان میدهد.

ساختار کدینگ

بدیهی است هرچقدر نرم افزار دقیق تر باشد، نیازمندکدینگ تکمیل تری بوده و درنتیجه گزارشات کامل تری به کاربران ارائه می گردد. دراکثر نرم افزارها ساختار درختی کدینگ،  از گروه ها آغاز می شود که همان اقلام مندرج در صورت های مالی می باشند. همانگونه که اولویت اقلام مندرج در ترازنامه براساس خاصیت نقد شوندگی آنها است ، در کدینگ حسابداری نیز همین اصل رعایت شده و آغازگر سرفصل ها ، دارایی های جاری می باشند.

ساختار حسابداری بر اساس فعالیت اقتصادی سازمان ها ، بسیار متفاوت است که این مهم ، سبب می شود تا در نحوه شناسایی اقلام و نیز درج آنها در سرفصل ها ، تفاوت های زیادی ایجاد گردد. پیاده سازی کدینگ مالی نیازمند دقت بالایی بوده و درصورت بروز خطا درشناسایی سرفصل ها ، گزارشات مختلف و حساسی مانند گزارشات فصلی خرید و فروش و ارزش افزوده و حتی اظهارنامه مالیاتی نیز دچار خطا شده و گاها ضررهای هنگفتی را به شرکت ها تحمیل می نماید.

چینش کدینگ ها

همانگونه که فعالیت اقتصادی شرکت ها به گروه های تولیدی ، بازرگانی و خدماتی تقسیم می شوند، کدینگ آنها نیز بر اساس ساختار حسابداری– شان متفاوت می گردد. از آنجایی که داشتن قابلیت مقایسه صورت های مالی شرکت های مشابه و نیز صورتهای مالی یک شرکت در دوره های مختلف مالی بسیار حائز اهمیت می باشد، کدینگ ها می بایست بر اساس استاندارد های حسابداری چینش شوند. بهمین دلیل در قسمت های بالای این ساختار یکسان و مشابه بوده و  تفاوت های مورد نظر در ساختارهای جزئی تر و پایین تر کدینگ بوجود می آیند.

تاثیر مستقیم کدینگ بر تراز مالی و صورت وضعیت مالی است همانگونه که اشاره شد و باز به دلیل اهمیت موضوع تکرار می کنم داشتن حساسیت و ظرافت در ایجاد کدینگ مارا در ارائه یک گزارش دقیق مالی و صورت های مالی دقیق تر رهنمون می کند .پس هرانچه که می توانید در کدینگ های خود دقت به خرج دهید.

گزارشات مربوط به واحد مالی :

شاید جذاب ترین قسمت این کتاب همین بخش باشد یعنی قسمت گزارشگیری ها اینکه ما چه گزارشاتی میتوانیم از تراز مالی بگیریم و به مدیریت و یا هرانکس که با واحد مالی در ارتباط است ارائه دهیم بحث بسیار وسیعی است چرا که حسابدار می تواند n  مورد گزارش گرفته و به ایشان و یا هرکس که به ان گزارشات نیاز داشته باشد ارائه دهد .اما گزارشات مالی و حسابداری را برای سهولت درک ان به دچند دسته تقسیم می کنیم و این تقسیم بندی از حیث مورد استفاده بودن و ضروری بودن می باشد .

1. گزارشات مدیریت 
2. گزارشات سازمانی 
3. گزارشات درون واحد مالی 
4. گزارشات مربوط به هیات مدیره و بازرسین شرکت 
5. گزارش طرف حسابها 

ذکر این نکته قابل اهمیت است که می توان به این دسته بندی بی نهایت مورد اضافه کرد ولی در مجموع کسانی که بیشترین گزارش خواهی را از واحد مالی دارند بیشتر در همین چند دسته خلاصه می شوند .

ما به ترتیب عمومی بودن ، به تعریف و تحوه تهیه گزارشات می پردازیم .

*گزارشات مالی یا صورتهای مالی به 4 دسته تقسیم می شوند که شامل :

1. ترازنامه 
2. صورتحساب سود و زیان 
3. صورت گردش وجه نقد 
4. صورت سود و زیان جامع  

ترازنامه : ترازنامه به گزارشی است که وضعیت دارایی ها ،بدهی ها ،حقوق مالکان یک شرکت (حقوق صاحبان سهام ) را در یک تاریخ معین نشان می دهند. ترازنامه به گونه ای است که میزان دارتیی های یک شرکت همواره برابر با مجموع بدهی ها و حقوق صاحبان سهام آن است. 

از ترازنامه به عنوان صورت وصهیت مالی نیز نام برده می شود. ترازنامه در اصل به شما میگوید یک شرکت چقدر دارایی دارد و چقدر بدهی آن است. وتفاوت بین دارایی ها،بدهی ها و حقوق صاحبان سهام را مشخص میکند . 

ترازنامه تصویری از وضعیت شرکت در زمان تهیه صورتهای مالی به سرمایه گذاران ارائه می دهد.

*عناصر اصلی و سه گانه ترازنامه عبارت اند:

1- دارایی ها که سمت راست ترازنامه 

2- بدهی ها که در سمت چپ ترازنامه 

3- حقوق صاحبان سرمایه (سهام) هم در سمت چپ ترازنامه قرار میگیرند.

  2/ صورت سود وزیان :

 یکی از مهمترین معیارها برای انتخاب سهام یک شرکت میزان سودآوری آن شرکت است که طبیعتا هر اندازه میزان سودآوری یک شرکت در مقایسه با قیمت آن شرکت در بورس ،بیشتر باشد می تواند یکی از نشانه های ارزنده بودن سهم باشد . اما چگونگی مطلع شدن از میزان سودآوری یک شرکت صورت سود وزیان به خوبی بیانگر میزان سود یا زیان در پایان سال مالی است. شرکت ها موظف اند در پایان سال مالی صورت سود و زیان خود را منتشر و از این طریق میزان سودآوری خود را به سهامداران اطلاع هند و در صورت سود وزیان مواردی مثل :میزان فروش شرکت ها ،میزان هزینه های آن و سایر اطلاعات با اهمیت مربوط به عملکرد شرکت قابل مشاهده است.

دراین روش صورت مالی به طور خلاصه شامل :

1- درآمد ها: شامل در آمدهای عملیاتی و درآمدهای غیر عملیاتی و….

2- هزینه ها : شامل بهای تمام شده کالای فروش رفته ،سایر هزینه های عملیاتی،سایر هزینه های غیر عملیاتی و هزینه های مالی 

3- سود (زیان) : شامل سود نا خالص ،سود عملیاتی،سود ویژه و سود هر سهم 

3/ صورت جریان وجه نقد :

 گردش نقدینگی در شرکت در طول یکسال به وسیله ی صورت جریان وجه نقد اندازه گیری می شود. خصوصیات مهم این صورت مالی این است که منابع  و مصارف وجوه نقد را در طول یکسال دقیقا تعیین می کنند و صورت گردش وجوه نقد بر اساس اطلاعات موجود در صورت سود و زیان و ترازنامه محاسبه می شوند و گردش پول نقد همانند خون حیات بخشی است که شریان شرکت جریان دارد که یک شرکت بدون پول نقد نمی تواند ادامه حیات دهد . بستانکاران به دقت جریان نقدی شرکت را بررسی می کنند زیرا آنان نگران پرداختهای شرکت هستند. به عبارت دیگر با بررسی این صورت مالی،جریانهای نقدی بالقوه آتی شرکت، میزان قدرت پرداخت دیون،قدرت نقدینگی،انعطاف پذیری مالی و کیفیت درآمد شرکت قابل ارزیابی است.

4/ صورت سود و زیان جامع :

هدف از تهیه ی صورت سود وزیان جامع ارائه کلیه ی درآمد ها و هزینه ها ی شناسایی شده طی یک دوره ی مالی می باشند تمرکز اصلی صورت سود و زیان دوره بر درآمد ها و هزینه های عملیاتی است . درآمدها و هزینه ها تنها در مواردی در صورت سود و زیان منعکس نمی شود که به طور مشخص به موجب استانداردهای حسابداری مستقیما به حساب حقوق صاحبان سرمایه منظور شود . که جهت تصمیم گیری اقتصادی استفاده کنندگان صورتهای مالی آگاهی از کلیه ی جنبه های عملکرد مالی  واحد تجاری طی دوره ضرورت دارد.

لازم است کلیه ی درآمدها و هزینه های شناسایی شده طی آن دوره مورد ملاحضه قرار گیرد. تهیه و ارائه یک صورت مالی اساسی جدید با عنوان صورت سود و زیان جامع لازم است تا میزان افزایش و کاهش حقوق صاحبان سرمایه از بابت درآمدها و هزینه های مختلف دوره نشان داده شود . از آنجایی که صورت سود و زیان جامع در برگیرنده کلیه ی درآمدها و هزینه های شناسایی شده اعم از بحقق یافته و تحقق نیافته  است . سود یا زیان خالص دوره مالی به عنوان اولین قلم در صورت سود و زیان جامع انعکاس می یابد که این بدان معنا است که صورت سود و زیان دوره یکی از اقلام صورت سود وزیان جامع را به تفصیل نشان می دهد و سایر درآمدها و هزینه های شناسایی شده  به طور جداگانه در صورت سود و زیان جامع انعکاس می  یابد. 

— طبق استاندارد 6 صورت سود و زیان شامل : 

1- سود یا زیان خالص دوره طبق صورت سود و زیان

 2- سایر درآمدها و هزینه ها ی شناسایی شده به تفکیک 

3- تعدیلات سنواتی .  

*عناصر تشکیل دهنده ی گزارشات مالی :صورتها و گزارشات مالی از عناصر خاصی تشکیل شده اند که بدون این عناصر صورتهای مالی وجود خارجی ندارند .عناصر تشکیل دهنده ی گزارشات مالی شامل:

1- دارایی ها

2- دارایی های ثابت 

3- دارایی های نامشهود 

4- دارایی های جاری

5- بدهی ها 

6- حقوق صاحبان سرمایه

7- درآمد

8- آورده صاحبان سرمایه 

9- ستانده صاحبان سرمایه 

*تامین دارایی شرکتها : دارایی های شرکت از طریق ایجاد بدهی و وام یا از طریق آورده سهامداران اعم از نقدی و غیرنقدی تامین می شوند. آن بخش از دارایی ها که توسط سهامداران شرکت تامین مالی شده اند در قالب حقوق صاحبان سهام طبقه بندی می شوند که هر گونه تغییرات در یک سمت ترازنامه منجر به تغییر دیگری در سمت بدهی ها و حقوق صاحبان سهام می شود که در نهایت حاصل جمع هر دو طرف باید با یکدیگر مساوی باشند.

– دارایی ها در ترازنامه به 2 دسته ی دارایی های جاری و دارایی های ثابت تقسیم می شوند .

1/ دارایی های جاری : آن دسته از دارایی ها که قابلیت نقد شوندگی بالایی دارند مثل : موجودی نقد، سپرده بانکی ، سرمایه گذاری های کوتاه مدت ، حسابها و اسناد دریافتنی ، موجودی کالا و مواد و….

2/ دارایی های ثابت : هم بر خلاف دارایی های جاری فاقد نقد شوندگی بوده و شرکت نیز تصمیمی بر نقد کردن آنها در کوتاه مدت ندارد. مثل: ماشین آلات تولیدی ، زمین ، ساختمان ها ، اموال ، وسایط نقلیه ، سرمایه گاری های بلند مدت و… و مشخصه ی اصلی دارایی های ثابت به استثنای زمین ،استهلاک آنهاست و همه ساله بخشی از ارزش آنها به هزینه ی استهلاک انتقال می یابد که در اثر استهلاک ارزش دفتری این اقلام همه ساله کاهش می یابد . 

-انواع بدهی ها : بدهی ها نیز مثل دارایی ها به 2 دسته ی بدهی های جاری و بدهی های غیر جاری (بلند مدت) تقسیم می شوند .

1/ بدهی های جاری : در گروه بدهی های جاری آن دسته از اقلامی که دارای سررسید کمتر از یک دوره ی مالی هستند قرار می گیرند مانند حسابها و اسناد پرداختنی ، پیش دریافتها ، ذخیره مالیات و … 

2/ بدهی هایی غیر جاری : در گروه بهی های غیر جاری کلیه ی بدهی های بلند مدت شرکت که انتظار نمی رود در طی یک دوره مالی سر رسید شوند. دسته بندی می شوند مثل ذخیره ی مزایای پایان خدمت کارکنان ، تسهیلات بلند مدت و … اما حقوق صاحبان سهام که که شامل : سرمایه ، اندوخته قانونی ، سایر اندوخته ها ، سود و زیان انباشته و … است . 

شرکتها موظف اند در پایان سال مالی سود و زیان خود را توسط گروه حسابداری منتشر واز این طریق میزان سودآوری خود را به سهامداران اطلاع دهند .

*اطلاعات پیوست صورتهای مالی شامل : ترازنامه ،صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد ، اکثر اطلاعات مالی مورد نیاز تحلیل گران را پوشش می دهند. اما جزئیات دقیق تر عملکرد مالی شرکت را می توان از سایر بخش های گزارش سالانه استخراج کرد. این گزارش های مالی شامل مواردی نظیر یادداشتهای توضیحی همراه صورتهای مالی گزارش تحلیلی هیئت مدیره و گزارش حسابرس میشوند.  

بعد از تهیه گزارش صورتهای مالی که شامل تراز نامه – گزارش سود و زیان و گزارش گردش وجوه نقد  سود وزیان جامع می باشد تهیه گزارشات دیگر از جمله :

1.  تجزیه و تحلیل صورتهای مالی 
2. گزارشات مربوط به بها تمام شده 
3. گزارش مربوط به خرید ها و فروش ها و میزان انها نسبت به سنوات قبل 
4. گزارشات مربوط به تسهیلات و میزان بهره های انها 
5. گزارشات مربوط به انبار ها و قیمت و مقدار موجودی ها
6. گزارش تفکیک هزینه ها و مقایسه انها با سال قبل 
7. گزارش مربوط به تخفیفات و فروش هر مشتری براساس تجزیه سنی مشتریان 
8. تحلیل کالاهای فروش رفته و رتبه کالاهای فروش رفته و سو د انها 
9. به طور مقایسه سود شرکت با سنوات قبل با در نظر گرفتن حجم فروش کالای فروش رفته و محاسبه نرخ تورم  و محاسبه سود واقعی و خالص 

10-گزارش میزان خرید هر مشتری در طی سنوات گذشته و رتبه بندی ان

و بینهایت گزارش دیگر که مورد نیاز مدیر و واحد مالی و دیگران است 

از بین تمام گزارشات صورتهای مالی بیشترین اهمیت را دارند و بعد از ان تجزیه و تحلیل صورتهای مالی که دارای اهمیت دو چندان است .

تجزیه و تحلیل صورت های مالی 

تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی می‌تواند به‌منظور ارزیابی عملکرد و پیش‌بینی آینده شرکت‌ها استفاده شود. برای نیل به این هدف رویکردهای مختلفی متصور است. برخی معتقدند که تجزیه و تحلیل‌ های افقی و عمودی صورت‌ های مالی روند ملموسی از وضعیت مالی یک شرکت را به تصویر می‌کشد و اطلاعات مناسبی در خصوص روند فعالیت‌های شرکت موردنظر را در اختیار قرار می‌دهد.

 رویکرد دیگر، بهره‌برداری از صورت‌ های مالی به‌منظور ارزیابی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت وضعیت یک شرکت است که متناسب با هر نوع ارزیابی تمرکز بر بخش‌هایی از صورت‌های مالی اهمیت پیدا می‌کند و از این جهت می‌توان دسته‌بندی متفاوتی برای تجزیه و تحلیل صورت‌ های مالی قائل شد.

روش‌ های تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی

به‌هرحال صرف‌نظر از اینکه کدام رویکرد را برای تجزیه و تحلیل و تفسیر صورت‌های مالی انتخاب کنیم، چاره‌ای جز بهره‌برداری از نسبت‌های مالی وجود ندارد. نسبت‌های مالی درواقع مقایسه دو قلم از صورت‌های مالی است که از ترازنامه یا صورت سود و زیان مشتق می‌شوند. بر همین اساس معمولاً نسبت‌های مالی در دوشاخه کلی قابل دسته‌بندی هستند.

نخست آن دسته از نسبت‌های مالی که صرفاً از ترازنامه استخراج می‌شوند. دسته دوم نسبت‌هایی که به‌صورت تلفیقی از اقلام ترازنامه و صورت سود و زیان به دست می‌آیند.

به‌طورکلی نسبت‌هایی که برای تجزیه و تحلیل عملکرد وضعیت حال و آتی یک شرکت استفاده قرار می‌شوند در سه گروه اصلی و یک گروه فرعی به شرح زیر طبقه‌بندی شده‌اند:

• نسبت‌های نقدینگی: توان شرکت‌ها را برای ایفای تعهدات کوتاه‌مدت نشان می‌دهد. این نسبت‌ها شامل مواردی مانند نسبت جاری، نسبت آنی و … می‌شوند.
• نسبت‌های فعالیت: نحوه به‌کارگیری اثربخش دارایی‌های تحت کنترل شرکت‌ها را نشان می‌دهد. این نسبت‌ها مواردی مانند نسبت گردش کل دارایی‌ها، نسبت ارزش ویژه به دارایی‌ها و.. می‌باشند.
• نسبت‌های سودآوری: خالص بازده درآمد فروش و دارایی‌ها را منعکس می‌کند. مواردی نظیر نسبت بازده حقوق صاحبان سهام، نسبت بازده سرمایه‌گذاری‌ها، نسبت سود ناخالص به فروش و … در این گروه قرار دارند.

علاوه بر سه گروه اصلی فوق، یک گروه دیگر از نسبت‌ها نیز وجود دارند که به نسبت‌های ارزش بازار سهام معروف هستند. نسبت‌های موجود در این گروه مواردی مانند EPS یا درآمد هر سهم، نسبت قیمت بازار به درآمد هر سهم یا P/E و… هستند که از طریق بازار سهام تعیین می‌شوند.

تحلیل نسبت‌ ها در صورت‌ های مالی

با استفاده از تکنیک‌های تجزیه و تحلیل نسبت‌های مالی می‌توان شناخت بهتری از وضعیت مالی شرکت‌ها به دست آورد. معمولاً محاسبه نسبت‌های مالی بسیار ساده است اما تحلیل این نسبت‌ها اهمیت دارد. تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی با استفاده از برخی نسبت‌ها درواقع کوششی است جهت ارزیابی نقاط قوت و ضعف یک شرکت از طریق بررسی ارقام قیدشده در گزارش‌ها.

برخی نسبت‌ها ممکن است با توجه به دیدگاه و علاقه مدیران عامل شرکت‌ها بیشتر استفاده می‌شود یا ممکن است نسبت‌های دیگری که در طبقه‌بندی فوق به آن‌ها اشاره نشده نیز تهیه و بررسی شود. اما باید توجه داشت، زمانی که نسبت خاصی محاسبه می‌شود این نسبت با نسبت‌های دیگر شرکت موردنظر ارتباط دارد و علاوه بر آن، به همان نسبت در سال گذشته و با نسبت‌های مشابه در شرکت‌های رقیب مقایسه می‌شود. این مقایسه‌ها نشان‌دهنده روند وضعیت شرکت در طی دوره‌های مختلف و همچنین قدرت رقابت شرکت با شرکت‌های دیگر در صنعت خود است.

مدیران عامل باید بدانند که تجزیه و تحلیل نسبت‌ها، نقطه پایانی به تجزیه و تحلیل وضعیت شرکت نیست، بلکه در اکثر موارد نشان‌دهنده زمینه‌هایی است که به بررسی‌های بیشتر نیاز دارد. از سوی دیگر، هرچند تجزیه و تحلیل نسبت‌ها یک ابزار قدرتمند است اما محدودیت‌ها و اشکالاتی نیز در این تحلیل‌ها وجود دارد که ازجمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نسبت‌های مالی در یک تاریخ مشخص محاسبه می‌شوند و اصولاٌ ارقام و اطلاعاتی ایستا هستند که وقایع و روندهای آتی را در محاسبات لحاظ نمی‌کنند.
• نسبت‌ها بر اساس اطلاعات تاریخی (گذشته) محاسبه می‌شوند و تعمیم‌پذیری آن‌ها به آینده در صورت تغییر شرایط، چندان معقول به نظر نمی‌رسد.
• نسبت‌ها فقط یک معیار کمی ارائه می‌کنند و دربارهٔ ویژگی‌های کیفی موضوع اندازه‌گیری توضیحی ارائه نمی‌کنند و لزوماٌ منعکس‌کننده کیفیت اجزای تشکیل‌دهنده خود نیستند. به‌عنوان‌مثال نسبت جاری یک شرکت ممکن است بالا باشد درحالی‌که در دارایی‌های جاری شرکت اقلام موجودی راکد و خارج از رده وجود دارد.
• نسبت‌های مالی، تابع روش‌ها و اصول حسابداری مورداستفاده شرکت مربوطه است و شرکت‌ها می‌توانند به سهولت از روش‌هایی استفاده کنند که نسبت‌ها را تغیر دهند.
• آنچه به‌عنوان نرخ‌های میانگین صنعت منتشر می‌شود صرفاً ارقام تقریبی هستند به همین جهت شرکت باید به نسبت‌های مربوط به رقبای خود توجه کند. باید توجه داشت که تعیین مطلوبیت یک نسبت به‌تنهایی و بدون توجه به محیط اقتصادی، نوع فعالیت، دیگر نسبت‌های مرتبط و نیز متوسط صنعتی که شرکت موردنظر در حال فعالیت در آن است عملاً امکان‌پذیر نخواهد بود.
• نظر به اینکه اطلاعات ترازنامه‌ای به بهای تمام‌ شده تاریخی و مربوط به مقطع تهیه آن است، به‌منظور واقعی‌تر بودن نسبت‌ها و به حداقل رساندن تأثیرات تاریخی اقلام ترازنامه‌ای، سعی می‌شود از متوسط ارقام در محاسبات استفاده شود. پس از عباراتی نظیر متوسط دارایی‌ها، میانگین بدهی‌ها، متوسط موجودی‌ها و … از این زاویه قابل‌پذیرش است.

همچنین تأکید می‌شود که به‌طورکلی هر نسبتی یک محدودیت دارد و یک قابلیت. لذا در نظر گرفتن مجموع نسبت‌ها برای دستیابی به تحلیل‌های واقعی و کاربردی اهمیت خواهد داشت.